Cứng khớp ngón tay: Nguyên nhân, triệu chứng và cách khắc phục

Cứng khớp ngón tay là tình trạng các khớp ở ngón tay bị hạn chế vận động, khiến người bệnh cảm thấy đau, tê cứng và mất linh hoạt trong các hoạt động hàng ngày như gõ bàn phím, viết, mở nắp chai hay cầm nắm đồ vật.

1. Cứng khớp ngón tay là gì?

Hiện tượng này thường xảy ra khi sụn khớp hoặc dịch khớp bị tổn thương, làm giảm khả năng bôi trơn giữa các đầu xương, khiến chuyển động khớp trở nên khó khăn và đau đớn. Cứng khớp có thể xuất hiện ở một ngón hoặc nhiều ngón cùng lúc, thường rõ rệt nhất vào buổi sáng sau khi ngủ dậy hoặc sau khi tay ít vận động trong thời gian dài.

2. Nguyên nhân gây cứng khớp ngón tay

Cứng khớp ngón tay có thể bắt nguồn từ nhiều yếu tố khác nhau - từ thoái hóa tự nhiên do tuổi tác, các bệnh viêm khớp cho đến chấn thương hoặc thói quen sinh hoạt sai cách. Việc xác định chính xác nguyên nhân là bước quan trọng để lựa chọn phương pháp điều trị và phòng ngừa hiệu quả.

Dưới đây là 5 nguyên nhân phổ biến nhất gây cứng khớp ngón tay:

2.1. Thoái hóa tự nhiên của khớp

Thoái hóa khớp là nguyên nhân hàng đầu gây ra tình trạng cứng khớp ngón tay ở người trung niên và cao tuổi. Khi tuổi tác tăng, sụn khớp bị mòn dần, lớp dịch khớp giảm tiết, khiến các đầu xương cọ xát trực tiếp vào nhau.

ẢNh: Sụn khớp thoái hóa

ẢNh: Sụn khớp thoái hóa

Hậu quả là người bệnh cảm thấy:

Khớp đau, cứng và khó cử động, đặc biệt vào buổi sáng
Khớp kêu lạo xạo hoặc có tiếng rắc nhẹ khi gập – duỗi
Khó nắm chặt tay hoặc xoay cổ tay

Tình trạng này thường gặp ở người trên 45 tuổi, nhất là phụ nữ sau mãn kinh do thay đổi nội tiết tố làm sụn khớp yếu đi.

2.2. Viêm khớp dạng thấp

Viêm khớp dạng thấp là bệnh tự miễn, trong đó hệ miễn dịch tấn công nhầm các mô khớp khỏe mạnh. Điều này gây ra:

Sưng, đỏ, đau và viêm khớp kéo dài
Cứng khớp buổi sáng kéo dài hơn 30–60 phút
Cảm giác tê cứng khớp cả hai bàn tay, giảm khả năng cử động

Nếu không được điều trị kịp thời, viêm khớp dạng thấp có thể dẫn đến biến dạng ngón tay, dính khớp hoặc mất chức năng vận động.

2.3. Chấn thương hoặc hoạt động lặp lại

Những người thường xuyên phải vận động tay liên tục như:

Nhân viên văn phòng, người đánh máy
Thợ thủ công, thợ cơ khí, người chơi thể thao cầm nắm nhiều

rất dễ bị viêm gân gấp hoặc gân duỗi, dẫn đến cứng khớp ngón tay.
Ngoài ra, các chấn thương cũ như gãy xương, trật khớp, hoặc việc bó bột lâu ngày khiến khớp ít vận động cũng làm sụn khớp bị co rút và giảm linh hoạt.

2.4. Bệnh lý toàn thân và yếu tố di truyền

Một số bệnh lý chuyển hóa và tự miễn cũng có thể gây cứng khớp ngón tay như:

Bệnh gút: tinh thể urat tích tụ trong khớp gây viêm, sưng và đau
Tiểu đường: làm giảm lưu thông máu và tổn thương mô quanh khớp
Lupus ban đỏ: hệ miễn dịch tấn công mô liên kết, dẫn đến viêm đa khớp

Người có tiền sử gia đình mắc bệnh khớp hoặc cấu trúc sụn yếu bẩm sinh cũng dễ bị cứng khớp sớm hơn người bình thường.

2.5. Lối sống thiếu vận động và dinh dưỡng kém

Thói quen sinh hoạt không lành mạnh là tác nhân âm thầm khiến khớp ngón tay thoái hóa nhanh hơn:

Ít vận động, ngồi một chỗ lâu khiến máu lưu thông kém, khớp dễ bị co cứng
Thiếu dinh dưỡng, đặc biệt là vitamin D, canxi, omega-3 và collagen type II, làm sụn khớp yếu, dễ viêm
Môi trường làm việc lạnh ẩm hoặc thói quen ngâm tay trong nước lạnh lâu ngày khiến khớp bị co rút, giảm đàn hồi

Để phòng ngừa, người bệnh nên vận động khớp tay nhẹ nhàng mỗi ngày, kết hợp chế độ ăn uống giàu dưỡng chất cho xương khớp.

3. Các triệu chứng của cứng khớp ngón tay

Cứng khớp ngón tay có thể biểu hiện theo nhiều mức độ khác nhau — từ cứng nhẹ thoáng qua đến đau dữ dội kéo dài, tùy thuộc vào nguyên nhân gây bệnh và thời gian tiến triển. Việc nhận biết sớm các triệu chứng giúp người bệnh điều trị kịp thời, ngăn ngừa biến chứng và phục hồi chức năng vận động của tay.