1. Tổng quan về nám da mặt ở nam giới
Nám da xuất hiện do sự tích tụ của sắc tố melanin dưới da và là một biểu hiện tổn thương da phổ biến. Nám da thường xuất hiện dưới dạng các vệt màu nâu, nâu đen, đen hoặc các đốm nhỏ trên bề mặt da, chủ yếu tập trung ở những vùng da mỏng và nhạy cảm như hai bên má và cánh mũi.
Theo thống kê, khoảng 15% đàn ông bị nám da mặt. Tỷ lệ này thấp hơn so với nữ giới, tuy nhiên vẫn gây nhiều rắc rối cho phái mạnh. Đối với nam giới, nám da thường xuất hiện rõ ràng nhất từ độ tuổi 35 trở lên và phổ biến nhất là nám mảng.
Tình trạng nám da ở nam giới thường trở nên nghiêm trọng hơn khi làn da tiếp xúc thường xuyên với ánh nắng mặt trời mà không được bảo vệ đúng cách. Không giống như phụ nữ, nam giới thường ít có kinh nghiệm trong việc chăm sóc da và điều trị nám, điều này khiến họ gặp khó khăn hơn trong việc khắc phục tình trạng này. Nám da không chỉ ảnh hưởng đến ngoại hình mà còn tác động tiêu cực đến chất lượng cuộc sống của nam giới, gây ra tâm lý tự ti và lo lắng.
Mặc dù có nhiều nghiên cứu chi tiết về nám da ở phụ nữ, song những thông tin về phương pháp điều trị nám da ở nam giới lại rất ít ỏi. Bởi vậy, việc hiểu rõ nguyên nhân bị nám da mặt ở nam giới và cách phòng ngừa khoa học là điều cần thiết để giúp cánh mày râu duy trì làn da khỏe mạnh và tự tin hơn trong cuộc sống hàng ngày.
2. 8 nguyên nhân bị nám da mặt ở nam giới phổ biến
Các nguyên nhân bị nám da mặt ở nam giới có phần tương đồng với nữ giới. Tuy nhiên, một số đặc điểm khác biệt giữa hai giới cũng góp phần ảnh hưởng đến nguyên nhân chủ đạo gây nám da trên nam giới. Các nguyên nhân cụ thể:
2.1. Rối loạn nội tiết
Rối loạn nội tiết tố là một nguyên nhân bị nám da mặt ở nam giới rất phổ biến. Trong cơ thể nam giới vẫn tồn tại hormon Estrogen, tuy nhiên lượng hormon này ở mức thấp. Khi tỷ lệ Estrogen và Testosterone mất cân bằng, Estrogen có khả năng giảm nồng độ testosterone trong máu và ức chế sự tiết hormone luteinizing (LH) và hormone kích thích nang trứng (FSH). Điều này tiếp tục làm nồng độ Estrogen gia tăng và thúc đẩy sự hình thành hắc tố Melanin trên da.
Bên cạnh đó, nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng nam giới có nồng độ testosterone thấp có thể kích thích sự tổng hợp Melanin dưới da, dẫn đến có nguy cơ bị nám da cao hơn.
Ngoài ra, sử dụng các loại thuốc hormon ngoại sinh (liệu pháp Estrogen hoặc Finasteride) cũng có thể dẫn đến nám da. Finasteride làm tăng Testosterone nhưng đồng thời làm tăng chuyển đổi Estradiol, dẫn đến sự xuất hiện của nám da. Nhiều trường hợp bị nám da mặt ở nam giới sau khi điều trị bằng hormone đã được ghi nhận, cho thấy sự ảnh hưởng mạnh mẽ của yếu tố nội tiết tố đến tình trạng da này.
2.2. Tiếp xúc với ánh nắng mặt trời
Ánh nắng mặt trời là nguyên nhân bị nám da mặt ở nam giới phổ biến nhất. Tia UV từ ánh nắng mặt trời tiếp xúc lâu với da gây hình thành các gốc tự do, dẫn đến tổn thương da. Khi đó, Melanin trong da sản sinh nhiều hơn để bảo vệ da khỏi các tia UV và hoạt động như một loại kem chống nắng tự nhiên. Sự tăng sản xuất Melanin này dẫn đến rối loạn sắc tố và hình thành nám, tàn nhang.
Nam giới thường hiếm khi thực hiện việc chống nắng và bảo vệ da như đeo khẩu trang, găng tay, mặc áo hoặc bôi kem chống nắng. Điều này làm gia tăng nguy cơ phát triển nám da trên diện rộng, không chỉ da mặt mà còn cả cơ thể.
2.3. Stress và căng thẳng
Stress và căng thẳng có thể góp phần gây tiến triển nám da ở nam giới. Khi bị stress, cơ thể tăng sản sinh hormon Cortisol để chống lại stress. Hormon này ảnh hưởng đến sự cân bằng nội tiết của cơ thể và kích thích tăng sinh MSH - hormon điều hoà hoạt động của tế bào sắc tố, từ đó thúc đẩy sản xuất Melanin khiến da nám, sạm màu. Những người thường xuyên phải đối mặt với áp lực và căng thẳng thường có nguy cơ cao hơn bị nám da và các vấn đề về sắc tố da.
2.4. Chăm sóc da không đúng cách
Sử dụng các loại mỹ phẩm chăm sóc da không phù hợp cũng có thể là nguyên nhân gây nám ở nam giới. Các loại mỹ phẩm này có thể không đáp ứng được nhu cầu bảo vệ da, thậm chí gây kích ứng, bào mòn da (ví dụ như tẩy da chết, sữa rửa mặt có độ pH kiềm,...). Không chỉ vậy, những loại mỹ phẩm kém chất lượng còn tiềm ẩn nguy cơ chứa những thành phần gây tổn thương da, khiến da dễ bị tác động bởi các yếu tố nội tiết và môi trường hơn, dẫn đến nám sạm.
Bên cạnh đó, một bước quan trọng trong chăm sóc da mặt nam giới là cạo râu cũng có có thể dẫn đến nám da. Dùng dao cạo nhưng không sử dụng bọt cạo, kem lót và không tuân thủ quy trình cạo râu có thể gây xước xát, làm tổn thương da, khiến da mỏng và yếu hơn. Da mỏng và yếu hơn sẽ dễ bị ảnh hưởng xấu từ môi trường, đặc biệt là ánh nắng mặt trời, từ đó tăng nguy cơ xuất hiện các vết nám da.
2.5. Di truyền
Yếu tố di truyền đóng vai trò quan trọng trong vấn đề nám da ở nam giới. Nếu trong gia đình có người thân bị nám da, khả năng nam giới trong gia đình đó cũng có nguy cơ cao bị nám. Di truyền có thể ảnh hưởng đến khả năng sản xuất melanin, chất gây ra sắc tố da, và dẫn đến sự hình thành các vết nám.
Bên cạnh đó, yếu tố chủng tộc cũng ảnh hưởng đến nguy cơ bị nám. Người có làn da sẫm màu như châu Á, châu Phi dễ bị nám hơn người da trắng.
2.6. Sử dụng rượu bia và chất kích thích
Việc sử dụng các chất kích thích như rượu, bia và thuốc lá có thể đem lại nhiều tác động tiêu cực đối với làn da của nam giới. Những chất này ảnh hưởng đặc biệt đến chức năng gan, làm giảm khả năng loại bỏ độc tố từ cơ thể. Khi gan không hoạt động hiệu quả, quá trình loại bỏ độc tố chậm lại, gây tích tụ độc tố trong cơ thể. Điều này có thể dẫn đến làn da trở nên yếu và dễ bị tổn thương từ các tác nhân môi trường. Bên cạnh đó, rượu bia và chất kích thích còn ảnh hưởng đến độ đàn hồi của da, làm tăng nguy cơ xuất hiện nám da và nếp nhăn.
2.7. Tác dụng phụ của thuốc điều trị
Nhiều loại thuốc có thể gây tác dụng phụ trên da, đặc biệt là nám da như kháng sinh, chống viêm Steroid, thuốc chống loạn nhịp tim và thuốc kháng sốt rét. Các loại thuốc này làm da nhạy cảm hơn với ánh nắng mặt trời. Nếu sử dụng lâu dài, các thuốc này có thể tác động lên cơ chế tự bảo vệ của da, gây nên tình trạng nám da và tàn nhang.
2.8. Ô nhiễm môi trường
Ô nhiễm môi trường có thể làm tăng nguy cơ nám da ở nam giới. Khói bụi, chất ô nhiễm và hóa chất độc hại trong không khí có thể gây tổn hại và kích ứng da, kích thích cơ chế bảo vệ của da, dẫn đến sự hình thành các vết nám. Điều kiện làm việc ngoài trời, tiếp xúc thường xuyên với ánh nắng và môi trường ô nhiễm cũng là những yếu tố góp phần làm tăng nguy cơ này.
3. Tại sao nữ giới lại có tỷ lệ nám da cao hơn nam giới?
Theo thống kê, tỷ lệ nám da ở nữ giới cao gấp 8 - 9 lần nam giới. Tỷ lệ này là minh chứng rõ nét cho tác động của nội tiết tố đến tình trạng nám da. Ngoài ra, tỷ lệ nữ giới nám da cao hơn nam giới còn xuất phát từ nhiều yếu tố như độ dày của da và và lượng Collagen. Cụ thể:
- Do sinh lý nội tiết: Ở nữ giới, sự thay đổi nội tiết tố và rối loạn nội tiết xảy ra thường xuyên do chu kỳ kinh nguyệt hàng tháng, các giai đoạn mang thai, tiền mãn kinh và mãn kinh. Các rối loạn nội tiết liên tục này khiến cho tỷ lệ nám da do nội tiết ở nữ giới cao hơn rõ rệt so với nam giới.
- Do độ dày của lớp da: Làn da của nam giới được phát hiện có độ dày hơn khoảng 25% so với nữ giới. Độ dày của lớp da khiến cho nam giới giảm được đáng kể ảnh hưởng tiêu cực từ các tác động môi trường như tia UV, không khí. Da ít tổn thương hơn đồng nghĩa với việc Melanin ít được sản sinh và hình thành nên các vết nám da hơn.
- Do lượng Collagen: Các nhà khoa học đã chỉ ra mật độ Collagen trên da mặt nam giới thường cao hơn nữ giới. Do đó, làn da của cánh mày râu thường săn chắc và có tính đàn hồi hơn, đồng thời tốc độ lão hoá chậm hơn làm giảm nguy cơ bị nám một cách đáng kể.
Ngoài ra, khác với nữ giới, nám da thường không tự hết ở nam giới do ít bị ảnh hưởng bởi sự thay đổi nội tiết tố của cơ thể như nữ giới.
3. Cách cải thiện nám da cho nam giới hiệu quả
Sự tuân thủ điều trị nám ở nam giới thường kém và nhiều người còn có xu hướng ngại sử dụng các sản phẩm mỹ phẩm có mùi thơm, kem chống nắng hay kem dưỡng da. Bởi vậy, trị nám da cho nam giới yêu cầu sự kiên trì và tuân thủ nghiêm ngặt phác đồ điều trị để đạt được hiệu quả tối ưu.
Cánh mày râu có thể tham khảo những cách trị nám da cho nam giới được áp dụng phổ biến hiện nay:
BÔI THUỐC/KEM TRỊ NÁM
Các bác sĩ thường kê các loại thuốc bôi hoặc kem trị nám chứa các thành phần như Hydroquinone và dẫn chất (Arbutin), Tretinoin, Acid Kojic, Acid Azelaic, Vitamin C,... Các hoạt chất này có khả năng ức chế hình thành nám và cải thiện sắc tố da một cách hiệu quả nhưng cần được sử dụng đều đặn trong thời gian dài để thấy được hiệu quả rõ rệt.
Khi lựa chọn sản phẩm trị nám, nam giới nên lưu ý:
-
Tránh sản phẩm chứa thành phần gây kích ứng: Nam giới nên tránh chọn mỹ phẩm chứa thành phần gây kích ứng hoặc chất có khả năng lột, tẩy mạnh.
-
Lựa chọn sản phẩm có nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng: Tránh xa các loại kem trộn, sản phẩm không có nguồn gốc trên thị trường và ưu tiên những thương hiệu uy tín, nổi tiếng, đã có nhiều người sử dụng và được đánh giá tích cực.
ÁP DỤNG CÁC PHƯƠNG PHÁP TRỊ NÁM CÔNG NGHỆ CAO
Laser, Peel da hoá học, tiêm Meso hay lăn kim đem lại hiệu quả giảm nám cao và nhanh chóng nên được nam giới ưa chuộng. Tuy nhiên, các biện pháp này tốn chi phí và có một số tác dụng phụ như gây khô, đỏ da hoặc kích ứng tạm thời. Khi áp dụng các phương pháp này, nam giới nên tìm đến các cơ sở uy tín có chuyên gia da liễu giàu kinh nghiệm để đảm bảo an toàn và hiệu quả.
THỰC HIỆN CHẾ ĐỘ CHĂM SÓC DA KHOA HỌC
- Bôi kem chống nắng: Đây là bước quan trọng nhất trong mọi chu trình điều trị nám để hạn chế tối đa nám tiến triển và tái phát. Nam giới nên lựa chọn kem chống nắng phổ rộng với chỉ số SPF tối thiểu là 30 và bôi thường xuyên mỗi 3 - 4 tiếng, đặc biệt là khi ở ngoài trời. Ngoài ra, cánh mày râu có thể lựa chọn kem chống nắng hoá học để hạn chế tạo vệ trắng màu như kem chống nắng vật lý.
- Mặc áo chống nắng, đeo khẩu trang đầy đủ: Che chắn kỹ càng sẽ giúp nam giới hạn chế được ảnh hưởng của ánh nắng mặt trời lên da, giúp phòng ngừa nám tiến triển và tái phát.
- Dưỡng ẩm cho da đầy đủ: Dù ít hay nhiều, cánh mày râu cũng nên chọn cho mình một sản phẩm dưỡng ẩm để cải thiện sức khoẻ tổng thể của da, tăng cường hàng rào bảo vệ da và hỗ trợ các dưỡng chất trị nám hoạt động tốt hơn.
- Lối sống và dinh dưỡng lành mạnh: Chế độ dinh dưỡng khoa học, uống nước đầy đủ sẽ giúp làn da khỏe mạnh và căng bóng từ sâu bên trong, hỗ trợ trao đổi chất qua da hiệu quả và tăng cường loại bỏ hắc tố gây nám trên da. Đồng thời, thói quen ngủ đúng giờ, tránh thức khuya cũng là yếu tố quan trọng giúp làn da phục hồi và ngăn ngừa nám.
- Áp dụng một số cách trị nám da bằng thiên nhiên như đắp mặt nạ bằng nha đam, tinh bột nghệ, sữa chua,... để cải thiện làn da.
4. Cách phòng ngừa nám da cho nam giới
Nam giới khó bị nám hơn, tuy nhiên một khi đã bị nám, nam giới thường khó điều trị hơn so với nữ giới. Vì vậy, việc phòng tránh ngay những nguyên nhân bị nám da mặt ở nam giới là điều cần thiết. Để phòng ngừa nám da một cách tốt nhất, các anh em hãy lưu ý:
- Tối thiểu phải mặc áo chống nắng, đeo khẩu trang, găng tay và mũ rộng vành khi hoạt động ngoài trời. Ngoài ra nên bôi kem chống nắng thường xuyên và đều đặn nếu có thể.
- Sử dụng mỹ phẩm có nguồn gốc rõ ràng và có thành phần lành tính, an toàn.
- Sử dụng kem cạo râu và tuân thủ các bước cạo đúng cách để tránh gây tổn thương và làm yếu da, từ đó giảm nguy cơ nám. Ngoài ra, triệt râu cũng là một lựa chọn cho những người bận rộn để hạn chế ảnh hưởng của việc cạo râu thường xuyên lên bề mặt da.
- Nghỉ ngơi hợp lý, tham gia các hoạt động giải trí để giảm căng thẳng, stress, giúp da khỏe mạnh và có thời gian phục hồi.
- Hạn chế sử dụng rượu bia, thuốc lá và các chất kích thích.
- Trao đổi với bác sĩ khi sử dụng các thuốc có khả năng gây nám da để biết cách phòng ngừa và giảm thiểu tác dụng phụ này của thuốc.
Trên đây là tổng hợp 8 nguyên nhân bị nám da mặt ở nam giới phổ biến nhất. Việc hiểu rõ những yếu tố gây ra nám da sẽ giúp nam giới chủ động hơn trong việc phòng ngừa và điều trị. Hy vọng bài viết này sẽ giúp cánh mày râu chú ý chăm sóc da đúng cách, sử dụng sản phẩm phù hợp và duy trì lối sống lành mạnh để bảo vệ làn da khỏi tình trạng nám và gìn giữ sự tự tin.
